Święto pożegnania bocianów w Syrutyszkach 24 08 2019

, , Możliwość komentowania Święto pożegnania bocianów w Syrutyszkach 24 08 2019 została wyłączona

24 września w  Syrutyszkach, nieopodal pałacu pradziadka Czesława Miłosza – Szymona Syrucia, później Komorowskich, odbyła się tradycyjna impreza „Święto pożegnania bocianów”. Co prawdę, tego roku bociany opuściły wieś o parę tygodni wcześniej. Podczas święta cieszono się sąsiedztwem bocianów, dziękowano mieszkańcom, którzy w swoich podwórzach przyjmują bocianów oraz ich sąsiadom za tolerancję. Niektórzy też opiekują się małymi bocianami, które wypadają z gniazd. Najbogatsza rodzina bocianów doczekała się rekordowej ilości dzieci, wyhodowała aż pięć malutkich bocianów.

Winszowano rodziny, którym „bociany przyniosły” tego roku maleństwa. Podczas imprezy pośród innych wystąpił również polski zespół „Issa” (kier. Waleria Wansewicz”) z Kiejdan.

Spotkanie rodaków jednocześnie wykorzystano na przekazanie części pomocy rzeczowej otrzymanej z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Projekt był współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.

Majątek w  Syrutyszkach,  pod koniec XVII stulecia nabył Józef Kazimierz Syruć herbu Doliwa, mostowniczy grodzieński, wojski i podstarości żmudzki, żonaty z Barbarą Zabiełło herbu Topór. Odziedziczył go w 1752 roku jego syn, Szymon (1698-1774), starosta kowieński, kasztelan witebski, miecznik wielki litewski, marszałek Trybunału Litewskiego, żonaty od stycznia 1749 roku z Petronelą Scholastyką Wołodkowicz (1708-1779) herbu Radwan. Kiedy drugi z kolei Syruć począł władać tym majątkiem, zmieniła się jego nazwa na Syrutyszki. Po śmierci Szymona Syrucia,  Syrutyszki przejął jego brat, Jozafat, następnie syn Jozafata i Ludwiki Bogusz herbu Półkozic, Michał Syruć, ożeniony z Józefą Hauman. Małżeństwo to miało jedynego syna, Szymona i on został ostatnim z Syruciów panem na Syrutyszkach. 

Szymon Syruć junior (1809-1871) oprócz Syrutyszek odziedziczył jeszcze Szetejnie i Bagatelę. Zadomowił się w Szetejniach, bowiem tamtejszy dwór był w lepszym stanie niż stara siedziba Syruciów w Syrutyszkach, a poza tym miał lepsze położenie tuż przy brzegu Niewiaży. Nie ograniczał się do gospodarowania na swoich dobrach, lecz brał czynny udział w życiu społecznym, czym zaskarbił sobie wdzięczność nie tylko właścicieli sąsiednich majątków, ale również własnych fornali i włościan. Szczególnie pożyteczna była jego praca jako pośrednika podczas przeprowadzanej w powiecie kowieńskim w 1861 roku reformy uwłaszczeniowej, znoszącej osobistą niewolę chłopów. Po klęsce Powstania Styczniowego został aresztowany za pomoc udzielaną powstańcom i osadzony w więzieniu w Kownie. Dzięki wstawiennictwu do władz carskich jego własnych poddanych został uwolniony po kilku miesiącach i nie pozbawiono go majątku. Zginął w 1871 roku w katastrofie kolejowej w Bawarii, gdy wracał z uzdrowiskowej kuracji w Baden-Baden, i został pochowany na cmentarzu w Aschaffenburgu.

Szymon Syruć był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się około 1830 roku z Eufrozyną Korwin-Kossakowską (1815-1845) herbu Ślepowron, a po raz drugi, prawdopodobnie w 1860 roku, z Weroniką Bogdanowicz (1830-?), z którą miał córkę Józefę (1863-1954), wydaną za mąż za Zygmunta Kunata (1858-1935) herbu Topór. Weronika z Syruciów i Zygmunt Kunatowie mieli córkę, również Weronikę (1887-1945), która w 1910 roku wyszła za mąż za Aleksandra Miłosza (1883-1959) herbu Lubicz i urodziła w 1911 roku w Szetejniach Czesława Miłosza, słynnego poetę, laureata nagrody Nobla w 1980 roku. Córka Szymona Syrucia z pierwszego małżeństwa, Elwira (1839-1913) wydana została za mąż we wrześniu 1859 roku w Opitołokach za Antoniego Piotra Jerzego hr. Komorowskiego z Komorowa (1833-1881) herbu Korczak i otrzymała w posagu Syrutyszki, które wniosła do rodziny Komorowskich. Po śmierci hrabiego majątkiem zarządzała jego żona Elwira, ale wkrótce dziedzicem Syrutyszek został jej najmłodszy syn, Szymon Stanisław Cyryl Komorowski (1869-1907), który zbudował na wysokim, urwistym brzegu Niewiaży istniejący do dzisiaj pałac. Szymon Stanisław Cyryl Komorowski ożenił się w styczniu 1896 roku z Anną Klarą Montwiłłówną (1878-1930) herbu własnego i miał z nią dwóch synów: Karola (1898-1920) i Wincentego (1903-1937). Po śmierci Szymona majątkiem o powierzchni 1200 hektarów zarządzała wdowa po nim. Pomagał jej w tym młodszy syn po dojściu do pełnoletności. Kiedy w latach 1922/23 przeprowadzano  na Litwie reformę rolną, rozparcelowano ziemię należącą do Komorowskich, pozostawiając Annie Klarze i jej synowi po 80 hektarów. Po śmierci matki Wincenty hr. Komorowski ożenił się w listopadzie 1932 roku z Zofią Francuzowicz (1907-2000) i mieszkał nadal w Syrutyszkach, będąc ich ostatnim prawowitym właścicielem.

Kiedy nastali sowieci dawny majątek Syruciów i Komorowskich przekształcili w kołchoz, w pałacu zaś urządzono po II wojnie światowej prewentorium dla dzieci pracowników zakładów elektrycznych w Kiejdanach. Pozbawiony właściwej pieczy budynek pałacowy niszczał w szybkim tempie, mimo prowadzonych prowizorycznych remontów. Na początku XXI wieku zdewastowany pałac nabył Viktor Uspaskich, przedsiębiorca i polityk (lider Partii Pracy, poseł na sejm, członek Parlamentu Europejskiego) z zamiarem jego renowacji. http://dworypogranicza.pl/index.php/litwa/235-syrutyszki